Mahu'inga'ia hotau Tufakanga

VA’INGA ‘AKI ‘A E TU’UNGA HOKO

Senesi 25:31-34; Hepelu12:15-16; Teutalonome 21:16&17

'I he vahe 25 ‘o Senesi ‘oku tokanga ‘a e Laumalie ke tuki’i ke mamafa ‘a e fakata’eta’ekuha ‘a e tangata ki he mo’ui faka-‘otua ko ia kuopau ke tau ki’i fakatolonga ke tau toe fakalaulaulotoa ‘i he ‘aho ni. ‘Oku ‘ikai pe ke fai ha ofo i he tu’unga kuo to ki ai ‘a ‘Isoa. ‘Oku tau ma’u ‘ia ‘Isoa ‘a e fa’ahinga tangata ko ‘eni: tangata faifainoa’ia, tangata fakapikopiko, tangata fakavalevale, tangata ‘otua ki hono kete, tangata ta’efakakaukau, tangata ta’efakahounga, tangata sio nounou mo e tangata ta’e ‘ofa ‘Otua. Ko e kotoa ‘o e ‘u tu’unga kovi ‘o e mo’ui ni, ko e faka’ofa taha ‘eni. Ka a’u pe ha tangata pe fefine ki he tu’unga ko ‘eni pea ‘oku fu’u fakaloloma ‘aupito. ‘Oku nau kau fakataha kinautolu mo Timasi, kae’uma’a ‘a Siutasi, ‘aia ‘oku ‘uhinga ki ai ‘a e Himi 399.
                   Ka pehe pe ha kakai
                   ‘Oku nau li’aki ai
                   ‘A e koloa ‘o hevani.

Ko e tu’unga hoko ko e tu’unga ma’olunga ‘aupito. Ko ia ‘a e ‘ea ki he me’a kotoa pe ‘a e tamai. Pea na’e toe tu’utu’uni ke nau ma’u ha ‘inasi loua ‘o e kotoa ‘o e ‘u me’a fakafamili (Teut. 21:16&17). ‘Oku ‘ikai ko ia pe ka na’e pau ke hoko ko e taula’eiki ‘o e famili ‘oku kau ki ai. Pea ko e ngaahi tu’unga ma’olunga ‘aupito ia. Na’e fu’u mahu’inga ‘a e famili ‘Isileli kotoa pe ‘i he tu’unga ‘ea pea toe ‘amo ange ‘a hono mahu’inga ‘i he kuonga ko ‘eni ‘o e kau peteliake. Na’e ‘asi pe ia ‘i he fu’u tokanga ki ai ‘a ‘Epalahame te’eki fa’ele’i ‘a ‘Aisake, pea na’a ne kei fu’u ‘ofa lahi ‘aupito ‘ia ‘Isime’eli pea ne tautapa ki he ‘Otua ke ne manatu’i mu’a si’i ‘Isime’eli, ka me’a pea ‘oange mo’ona ‘a e tu’unga hoko. He ko e ‘ea foki ia. He ka ma’u ‘e ‘Isime’eli, te ne ma’u katokatoa ‘a e koloa ‘a ‘Epalahame fakataha mo ‘ene mo’ui, ‘io ‘o kau ai mo ‘ene tui.

Ka na’e ‘ikai ke pehe ‘a e finangalo ‘o e ‘Otua, na’e toka ia kia ‘Aisake. Pea ko ‘Isoa te ne ma’u kotoa ‘a e koloa ‘a ‘Aisake ‘a e na’e ma’u meia ‘Epalahame. Fakataha mo ‘ene mo’ui mo ‘ene tui. Na’e mahino na’a ne fu’u fiema’u pe ‘e ia, ka na’e ‘ikai te ne fie fai ‘e ia ‘a e to’onga tokanga mo e mo’ui ‘oku taau ke ne fai. He ko e tapuaki kotoa pe ‘oku ‘i ai hono ngaahi fatongia. Ka ko ‘Isoa, manako he tapuaki kae fehi’a ‘i he fua kavenga. Pea pehe foki ‘e ia ko ia ‘oku ‘uli ‘i he famili pea ‘e tu’unga’a hono ‘oange koe’uhi ko e tu’unga ko ia. ‘Io ‘e tonu ia ‘i he tu’u fakamatelie ka ki he tu’u faka-‘Otua, ‘e ‘ikai ha me’a pehe ia. Pea ‘oku totonu ke tokanga ai ‘a e kau taki. Taki famili, taki kulupu, taki siasi pe taki fonua. Ka fehalaaki ho’o taki pea ke fakapikopiko ‘o ‘ikai ke ke taaimu’a ‘i he fua kolosi ‘i he lilo mo e fa’a nofo ki he ‘Eiki ‘e ‘i ai ‘a e ‘aho ‘e to’o ai ‘e he ‘Otua ho’o taki ‘o ‘ave ki ha taha kehe he ‘oku ke kamata va’inga’aki.

‘Oku anga fefe ‘a e va’inga ‘aki? ‘Oku pehe ni. ‘Oku ‘ikai te ke mahu’inga ‘ia ai. Ko e ‘ai pe ha me’a kuo ke fakatau ma’ama’a ho’o lotu. Pea ke fakakata ‘aki ‘i ha ngaahi pupunga ‘a e anga ho’o tali ‘a Sisuu. Fanongo ki he lea ‘a ‘Isoa, “ko e ha ‘a e tu’unga hoko kau mate au”! ‘Oku tatau pe ia pea mo ha’o fa’a pehe “koeha ‘a Sisu ka te mate kita”. “Tuai mai ‘a Sisu ia mo e mo’oni kuo mate ha taha ia”. “’Io ‘oku tau lotu pe ka ‘oku tau kei kakano” etc. Ko e fanga ki’i me’a pehe na’e fakaa’u ai pe ke mole ‘a e tu’unga hoko meia ‘Isoa. Mahu’inga ange kiate ia ‘a ‘ene mo’ui kakano mo ‘ene ma ki he kaunga tangata pe kaunga fefine ‘i he “tu’unga hoko” ‘i hono laumalie. Pea ‘oku ne lea fakataha mai ia mo ‘Isoa he ‘aho ni “Tau kai sepo pe kitautolu mo fiefia he ko e ‘apongipongi te tau mate” (I Kol. 15:32). Ko e matu’aki ‘aka fakahangatonu pe ki he mo’ui faka-‘Otua.

Pea ko e ‘uhinga foki ia ‘o e feinga ‘a Sekope ke fakatau ‘a e tu’unga hoko meia ‘Isoa. He ‘oku ne loto mamahi ia ‘i he ‘ene sio atu ki he ta’emahu’inga ‘ia ‘i he tu’unga ko ia, pea ne fai ta’emanini ‘ia ai. ‘Io ‘e pehe pe foki mo ha loto mamahi ‘a ha ni’hi ia ‘i he’etau fai ta’engali ‘a e mo’ui faka Sisuu. Ke tau ‘ilo foki ko kitautolu ‘a e kau ma’u tu’unga hoko, ko e kaunga ‘ea mo Kalaisi ‘i he taloni (‘Efe. 3:5&6). Pea ke tau matu’aki tokanga ke ‘oua na’a tau va’inga ‘aki pe fakakata’aki ‘a e mo’ui ko ia. Ka tau nofo’i hifo fakataha mo Sekope ‘o fakalaulauloto he ko ia pe ‘e taha ‘etau koloa. Talamai ‘e he Tohitapu ke tau tokanga telia na’a to’o ‘e ha taha hotau kalauni (Fkha. 3:11). Ke to’o ‘e ha fefine pe tangata, pa’anga pe me’akai, koloa pe ha me’a pe ka tau nofo’i hifo ‘o pukepuke ‘afufula, fakataha mo Sekope, hotau tu’unga hoko.

Tefito'i Fakakaukau: