KOE KOLOA KOE 'A HAI? SISA PE SISU?

 Ngaahi lesoni: Same 99 ; ‘Ekisoto 33 :12-23 ; 1 Tesolonaika 1 :1-10 ; Matiu 22 :15-22

Ngaahi Himi: 606/510/565

Veesi malanga Matiu 22: 21 “…Pea folofola ʻe ia kiate kinautolu, Peʻi ʻange kia Sisa ʻa e ngāhi meʻa ʻa Sisa; pea ki he ʻOtua ʻa e ngāhi meʻa ʻa e ʻOtua.”

Kaveinga: “Koe koloa koe ‘a hai?..’a Sisa pe ‘ae ‘Otua?”

Talateu


Talu ‘etau fononga mai he ngaahi sapate kuo hili pea mo hono fakafehu’ia ‘o Sisu ‘e he kau Takilotu Siu moe kau Falesi (Matiu 21-22). Na’a nau fakafehu’ia hono mafaii (21:23-27); fakafehu’ia moe mo’oni ‘oe toetu’u (22:23-33); fehu’ia mo ‘ene talangofu ki he lao (22:34-40). Koe fehu’i ‘oe Sapate ni koe taha ia ‘oe ngaahi feinga ‘ae kau takilotu Siu moe kau Falesi ke fihia ‘a Sisu ka nau puke ia. Koe tefito’i me’a mahu’inga he talanoa ni koe “tauhele” pea ‘oku fakafou mai he pau ‘ae “tukuhau” ke totongi. Koe totongi ‘oe tukuhau ‘e fai ia ki he ‘imisi ‘oe tokotaha ‘oku ha he fo’i tenali (coin). Pea pehee ‘e Sisu “….fakaʻaliʻali mai ʻa e paʻaga tukuhau. Pea nau ʻomi kiate ia ha fo ʻi tenali.” ‘Oku ha hono tu’unga koe masiva ia he ‘ikai ala ma’u ha fo’i tenali ‘e taha ke fai’aki ‘ene fakataataa. Pea nau faka’ali’ali ange ia kia Sisu “Pea pehe ʻe ia kiate kinautolu, Ko e fofonga ʻena mo e hingoa ʻo hai? 21 Pea nau pehe, ʻo Sisa (Kai/sarov). Pea folofola ʻe ia kiate kinautolu, Peʻi ʻange kia Sisa ʻa e ngāhi meʻa ʻa Sisa; pea ki he ʻOtua ʻa e ngāhi meʻa ʻa e ʻOtua pea ko ia ‘etau veesi malanga

Koe vete ‘oe potu tohi

Koe founga fehu’ia ‘ae tukutuku lalo

Koe talanoa ‘eni na’e hoko ia he ‘aho hono ua ‘oe uike tapu (Tusite/ Holy week)….Koe ongo kakai ‘e ua heni na’a nau fakafehu’i ke tauhele’i ‘a Sisu. Koe kau Falesi moe kau poupou ‘o e ‘Emipola Loma ko Sisa. Koe fehu’i ni ‘oku fekau’aki moe tui fakapolitikale he ‘oku talanoa ki he mafai “kohai ‘e fai ki ai ‘ae tukuhau?”… Ko ‘enau fehu’i na’e nounou pe ia pea hangatonu ki he poini “….Pe ʻoku ngofua ke tukuhau kia Sisa, pe ʻikai?” Koe fehu’i lelei pe ia mo totonu neongo na’e fai’aki ‘ae laumalie hala…clearly a reference to the legality of taxation (consistent with the Law of Moses) and not a more general, ethical question…Pea malie he koe fehu’i atu pe ki he toko taha totonu ‘oku ne faiako’i mo mafai ke faka’uhinga totonu ‘ae lao/…. authoritatively taught the correct interpretation of the Law he koi a ‘oku talanoa ki ai ‘ae lao (Matiu 5:17-48; 7:28-29). Koe lahi ‘oe pa’anga tukuhau (Census tax) koe fo’i tenali ‘e taha (Matiu 22:19).

‘Oku ha mei he’enau fakafotunga ‘enau fakafehu’i koe kakai ako lelei mo taukei foki he ‘oku nau kamata’aki ‘aki hano vikia mo hikihiki’i e ngaahi ngaue kuo ne lava pea lea fakaoloolo / speaking of Jesus’ integrity, “…Tangataʻeiki ʻoku mau ʻilo ʻoku ke moʻoni koe, pea ʻoku ke ako totonu ʻaki ʻa e hala ʻo e ʻEiki, pea ʻoku ʻikai te ke tokaʻi ha taha: koeʻuhi ʻoku ʻikai te ke filifilimānako.” Kainga taau pe koe fai atu ‘eni kia Sisu he kapau na’a ko ha faifekau ‘eni mahalo kuo tu’u ia ki ‘olunga ke pasipasi’i ia ‘e he kakai. Kae pango he ko Sisu ‘eni ‘oku nau tauhele atu ki ai “Ka ka meaʻi ʻe Sisu ʻenau kovi, ʻo ne pehe, ʻA e kau mālualoi, ko e ha ʻoku mou ʻahiʻahi ʻi ai au?”…Kainga ko ha kakai tauhele/ tukutuku lalo… fie ‘ulu lahi/ pehee ni ‘i he Siasi/ famili/ pule’anga ‘oku ui koe mo au ‘e Sisu koe “Malualoi.” Koe’uhii he ‘oku kehe ‘ae me’a ‘oku nau lea mai’aki moe kovi mo’oni honau loto kia Sisu (evil intent; Matiu 6:1-17; 23:13-32). Koe kakai fakatu’utamaki taha ‘eni ‘i he anga ‘etau nofo moe lotu. Kapau ko koe ‘eni pea ke hola leva mei ai he hoko ho’o me’a kotoa pe koe koto “malualoi” ki he ‘afio mai ‘ae ‘Otua.

Koe mahu’inga ‘oe lea ‘imisi he talanoa ni
Ko e lea “‘Imisi “(tselem) mo e “Anga” (dmut) ‘oku ‘ikai ke na faka’ilonga’i ha ongo fakakaukau kehekehe. Ko e ongo hoa’i – lea pe ‘a ia ‘oku na tuhu’i ha fakatata kuo fokotu’u ‘o fakahoa tatau ki ha me’a ‘e taha (eg; Ko au mo ha ‘imisi kuo ta tongitongi). Ka ko e ha koæ ‘a e ‘uhinga mo e mahu’inga ‘o e “imisi ‘o e ‘Otua” ‘i he tangata? Ko ha naunau ki tu’a? ‘Oku muimui ki he lea “‘imisi” ‘a e ongo mo’oni mahu’inga ‘e ua: ko e fatongia (pea ke nau pule) mo e fekau’ˇaki (na’a ne fakatupu ‘akinaua ko e tangata mo e fefine..Senesi 1)   Ko e ‘imisi’ ‘o e ‘Otua, ko e fatongia makehe faka-‘Otua mo’o e tangata. Ko e “‘imisi ‘o e ‘Otua” ‘i he tangata, ko e fatongia faka-‘Otua kuo tauhi’aki ‘a e ngaahi kupu fekau’aki ‘oku fe’aonga’aki mo ‘ene mo’ui. Ke tauhi ‘a e tangata ki he ‘Otua ‘i he’ene ‘ilo ko ia ‘a e mo’ui’anga, pea ke ne tauhi ki hono kaungaa mo’ui ko e takaua mei he ‘Otua, pea ke na ma’u ‘a e mafai mo e monu’ia tatau ko e pule ki he toenga ‘o e fakatupu ‘a e ‘Otua, ‘o fakatatau ki he finangalo ‘o e ‘Otua. ‘Oka tonu ‘a e tauhi fatongai ‘a e tangata, ‘oku ne fakamo’oni kakato ai ki he ‘imisi ‘o e ‘Otua” ‘oku ‘iate Ia. Ka ‘ilo ange kuo pa’usi’i pe ‘ikai te ne tokanga ke tauhi ‘a hono fatongia, ‘oku lelei hake ‘iate ia ha monumanu ‘oku ne ‘ilo ‘a e fatongia totonu ke ne fai (cf.’Aisea 1:2ff). Ko e mahu’inga ‘o e tangata ‘oku hunuki ia ki hono fatongia.

Koe ‘ulungaanga malualoi fakafalesi

Koe kau Falesi ‘oku ‘ikai ke nau to’oto’o ‘e nautolu ha fo’i tenali ‘e taha telia na’a hangee kuo nau poupou ki he pule’anga Loma pea mo hono hanga ko ia ‘e Sisa ‘o lau koe ‘Otua ia (for they bear the blasphemous image of Tiberius Caesar and the inscription proclaims him divine). Ka koe me’a ‘oku oli taha ko ‘enau fehi’a ke to’oto’o ha coin pe fo’i pa’anga koe’uhii na’a pehee ‘oku nau poupou ki Loma ka koe ‘eke ange ‘e Sisu ke fakahaa’i mai ha fo’i pa’anga pea koe kau Falesi pe ‘eni na’e ‘i ai ‘enau pa’anga. Aaahhh Malualoi lahi! Taimi tatau koe talanoa ni foki na’e hoko ia he temipale pea ‘oku ‘uhinga ia ‘oku nau (kau falesi) tauhi ‘aitoli he potu toputapu. Na’e fakakaukau e kau Falesi ki he ongo me’a ko ‘eni. Kapau ‘e tali ‘io ‘a Sisu pea ‘oku ne kau moe kau Loma ‘i hono fa’u ‘ae ngaahi ‘ioke mamafa ma’ae Siu. Pea kapau ‘e tali ‘ikai pea ‘e fiefia mo kau lelei ia ki he kau Falesi ka ‘e kau kovi ia ki he pule’anga Loma pea te nau puke leva ia. (…a clever gambit. But, not clever enough). ‘Oku tau fa’a malanga’aki e me’a ‘oku ‘ikai ke tau fai. ‘Oku tau ngaue ki he mamata mai ‘ae tangata koe’uhii ko ha ngaahi me’a ‘oku tokanga ki ai hotau loto. ‘Oku tau ngutungutuua mo fai fakakouna’i ‘etau ngaue he lotu pea moe faimili foki. Koe fa’ahinga kakai fakamamahi mo fakatu’utamaki mo’oni ‘i he anga ‘etau nofo. Koe Falesi moe malualoi lahi kitaua ki he ‘Otua.

Ko hotau fatongia ki he Fonua/ Pule’anga
‘Oku ‘i ai hotau ngaahi fatongia ki he ‘Otua pea moe fonua. 1. Ko hotau ngafa ki he fonua/ Pule’anga koe “totongi tukuhau” (Matiu 22:17-21; Loma 13:6-7a). 2. Koe pau ke tau “talangofua” ki he ngaahi lao moe tu’utu’uni ‘ae fonua koi a (Loma 13:1-5; Taitusi 3:1). ‘Oku tau fai ‘ae talangofua ko ia ‘o ‘ikai ma’ae fonua pe ka ma’ae ‘Otua foki hangee ko ia ‘oku lea ki ai ‘a Pita “13 Mou fakavaivai kimoutolu ki he tuʻunga kotoa pe kuo fokotuʻu ʻe he tangata, koeʻuhi ko e ʻEiki: 14 ki he tuʻi, he ko e maʻolunga; ki he ngaahi kovana foki, he ʻoku fou ʻiate ia honau fekau ke tautea ʻa e faikovi, kae fakamālō ʻi ʻa e failelei. 15 He kuo tuʻutuʻuni pehe ʻa e ʻOtua, ke mou fakamoʻulongoa ʻaki hoʻomou failelei ʻa e vale 16 ʻa e kau siana taʻeloto na. Fai ʻo ngali ko ha kau tauʻatāina, ʻo ʻikai hange ko ha kakai ʻoku ngaūe ʻaki ʻa e tauʻatāina ko e pulonga ʻo e lotokovi, kae ngali ko ha kau tamaioʻeiki ʻa e ʻOtua:..” Ko hono 3 koe pau ke tau “manavahe mo faka’apa’apa’ia’i ‘a kinautolu ‘ae kau taki moe kau ma’u mafai ‘oe fonua (Loma 13:7; Palovepi 24:21; ‘Ekisoto 22:28; Ngaue 23:5)…’Oku lea ki ai ‘a Pita “ko ia mou fakaʻapaʻapa ki he tangata taki taha; mou ʻofa ki he haʻa lotu; mou manavahe ki he ʻOtua; mou fakaʻapaʻapa ai pe ki he tuʻi. 18 ʻA e kau sevaniti, mou anganofo ki he kakai ʻoku pule kiate kimoutolu, ʻo ʻapasia ʻaupito; ʻo ʻikai kiate kinautolu pe ʻoku lelei mo fai fakaʻatuʻi, ka ki he anga kehe foki.” Ko hono fa ‘oku tau mateuteu ma’u pe ke “fai lelei/ ngaue lelei” ki he fonua (Taitusi 3:1; 1 Pita 2:11-12, 15-16).. Ko hono nima ko ‘etau lotu ma’ae kau taki ‘oe fonua “…KO ia ʻoku ou fuofua enginaki ʻa e fai ʻo e ngaahi hu, mo e lotu, mo e hufekina, mo e fakafetaʻi, koeʻuhi ko e kakai kotoa pe. 2 Koeʻuhi ko e ngaahi tuʻi, mo kinautolu kotoa pe ʻoku maʻolunga, koeʻuhi pe ke malu ʻetau moʻui, mo fiemalie, ʻo tau matuʻaki fai fakalotu mo angamaopo. 3 Ko e meʻa lelei ia, pea ko e meʻa ʻe hangai fofonga ki ai ʻa e ʻOtua ko 4 hotau Fakamoʻui (1 Timote 2:1-3)

Ko hotau fatongia ki he ‘Otua

Koe ‘uluaki: Ke tau ‘ofa ki he ‘Otua ‘aki hotau kotoa “Pea ne pehe ki ai, Te ke ʻofa ki he ʻEiki ko ho ʻOtua, ʻo fai ʻaki ʻa e kotoa ʻo ho loto, mo e kotoa ʻo ho laumalie, mo e kotoa ʻo ho 38 ʻatāmai. Ko eni ia ʻa e tuʻutuʻuni ʻoku mamafa taha mo tuʻukimuʻa. 39 Pea ʻoku faʻahinga mo ia ʻa hono ua, Te ke ʻofa ki ho kaungaʻapi ʻo hange ko hoʻo ʻofa kiate 40 koe (Matiu 22:34-38). Kapau ‘oku tau ‘ofa ki he ‘Otua pea ke tau tauhi ‘ene ngaahi fekau (1 Sione 5:3) he ko e faka’ilonga ia pe ia (Sione 14:15,21,23). Ko hono ua: Ke tau “fakamu’omu’a” ma’u pe ‘ae ‘Otua. Ko hono finangalo moe ma’oni’oni ‘a’ana ko ia ia ‘oku mu’omu’a tahaa (Matiu 6:33). ‘E tatau ai pe ka faifaiange ha taimi kuo fehangahangai ai ‘ae tu’utu’uni moe lao ‘oe fonua moe “lao ‘ae ‘Otua” kuopau ke tau fakahoko ma’u pe ‘ae lao ‘ae ‘Otua hangee ko ia ‘oku lea ki ai ‘a Pita “Pea tali ʻa Pita mo e kau Aposetolo, ʻo nau pehē, ʻOku totonu pe ke fai ki he pule ʻa e ʻOtua ʻi he pule ʻa e tangata” (Ngaue 5:29). Ko ‘eni foki hotau vaivai’anga koe fa’a tauele mai ‘ae lelei fakamatelie mei he pule ‘ae tangata pea tau fa’a li’aki mo situ’a ai mei he pule ‘ae ‘Otua. Ko ‘etau ‘ave ki he ‘Otua ‘ae ngaahi me’a ‘ae ‘Otua ‘oku ‘uhinga ia ko ‘etau foaki kitautolu kiate ia. “Tau o ke tau hu mo punou; Tau tuʻulutui ʻi he ʻao ʻo Sihova ne ne ngaohi kitautolu: He ko hotau ʻOtua ia, Pea ko kitautolu ko e kakai ʻoku ne fafanga, mo e sipi ʻoku ne tauhia.” (Same 95). Kainga ko kitautolu ia koe koloa ia ‘ae ‘Otua pea na’e ngaohi kitautolu ia ‘i hono ‘imisi. Ko ‘etau foaki kitautolu ko e “lotu” ia pea ‘oku fai ia he taimi kotoa pe he feitu’u kotoa pe ‘e he taha kotoa pe. Pea ko ‘etau foaki kitautolu ma’ae ‘Otua ‘oku tau foaki ai pe kitautolu koe maama’anga ‘o mamani. “Sisu ke ke ma’u ma’au ‘eku ngaahi me’a kotoa, taleniti ngaahi ta’u, fanau, fale moe koloa.”

Fakaakonaki

‘Oku fiema’u lahi ‘ae tukuhau ia ‘e he Pule’anga ke fakalele’aki pea taimi tatau ‘oku ‘i ai pe moe kau Sisa ‘oe pule’anga kotoa. Pea ‘oku ‘i ai pe moe ngaahi fiema’u pea mo hono ngaahi founga ke tanaki’aki e tukuhau. Ka ‘oku totonu ke ‘oua na’a fio ai moe ngaahi me’a ia ‘oku ‘ae ‘Otua. Kohai leva ‘oku ‘a’ana kitautolu? Matamata koe taimi lahi ‘etau lotu moe mo’ui ‘oku ‘a Sisa kitautolu? Taimi ‘e taha ‘oku pule’i mo ma’u (owns) kitautolu ‘e he’etau ngaahi ngaue (job/ professional). Taimi lahi kuo hoko ‘ae tukufakaholo fakafamili ia koe ngaahi me’a ke tau ha’aki piki ki ai…’etau koloa tuku fakaholo fakafamili…pe ko ‘etau koloa ‘oku lolotonga ma’u (material possession). Ka koe fehu’i: “Koe koloa koe ‘a hai?..’a Sisa pe ‘ae ‘Otua?”

Fakama’opo’opo
Ko kitautolu koe koloa ia ‘ae ‘Otua pea na’a mo Sisa (mamani/ koloa/ pa’anga/ fanau etc) koe koloa kotoa ia ‘ae ‘Otua. Kainga ‘oku lahi fau e kau taki mo ma’u mafai ma’olunga ‘o tatau pe ‘i he fonua moe Siasi ‘oku te’eki ke nau lava ke fakafaikehekehe’i ‘ae me’a ‘a “Sisa” pea moe me’a ‘ae “‘Otua.” ‘Oku fakamanatu mai ‘e Sisu he pongipongi ni ‘oua ‘aupito na’a tau fetuiaki pe feto’oaki ‘ae me’a ‘a Sisa moe me’a ‘ae ‘Otua. He ka tau ka ma’u ‘ae ‘Otua ‘oku tau ma’u kotoa ai moe me’a kotoa ‘oku ‘a’ana …Talangofua ki he Fonua pea moe ‘Otua hangee ko ia ‘oku lea ki ai ‘etau veesi malanga “Peʻi ʻange kia Sisa ʻa e ngāhi meʻa ʻa Sisa; pea ki he ʻOtua ʻa e ngāhi meʻa ʻa e ʻOtua.”… Pea ʻi heʻenau fanongo ki ai naʻa nau ofo; pea nau tuku ia ʻo nau ʻalu he na’a nau ‘ilo koe koloa kinautolu ia ‘ae ‘Otua… Koe koloa koe ‘a hai?..’a Sisa pe ‘ae ‘Otua?”…..’Emeni

“….Fakamalo atu ho’omou kei ma’u taimi mai ki he’etau tepile fakauike moe ngaahi lesoni fakasapate…Fakatauange pe ‘e tokoni mai ‘ae Laumalie ‘oe ‘Eiki ke fakamaama ‘ene ngaahi akonaki……”ofa atu

Kavauhi

1 comment:

  1. అత్యవసర నిజమైన రుణ దరఖాస్తు సమర్పణ ఇప్పుడు:
    సిటీలాన్ & క్రెడిటింగ్)
    మీరు వ్యాపార రుణం కోసం చూస్తున్నారా? వ్యక్తిగత రుణం, గృహ రుణం, కారు
    లోన్, స్టూడెంట్ లోన్, డెట్ కన్సాలిడేషన్ లోన్, అసురక్షిత రుణాలు, ఎంటర్ప్రైజ్
    మూలధనం మొదలైనవి .. లేదా రుణం బ్యాంకు తిరస్కరించబడిందా లేదా
    ఏ కారణం చేతనైనా ఆర్థిక సంస్థ. మేము ప్రైవేట్ రుణదాతలు మరియు రుణాలు
    తక్కువ వడ్డీ రేట్లు మరియు సరసమైన రేట్లు కలిగిన కంపెనీలు మరియు వ్యక్తుల కోసం
    2% వడ్డీ రేటు. రుణంపై ఆసక్తి ఉంటే? ఈ రోజు మాకు వాట్సాప్ +971544105744 లేదా
    (cityloan2020@gmail.com) మరియు ఈ రోజు మీ loan ణం పొందండి.

    ReplyDelete