LESONI 24 (FAKATUPU) - SISU KOE TAUHI LELEI

Lesoni: Hepelu 1:3, Kolose 1:16-17

Koe ha 'a e fatongia 'o Sisu 'i he tu'u ta'engata ko ia 'o e 'Univeesi?

Koe fakahu'uhu'u heni 'oku hoko atu 'e Sisu 'a hono tauhi 'a e tu'u (mo'ui, 'iai) 'a e 'univeesi 'aki 'a Hono malohi. 'Oku 'ikai tau'ataina 'a e 'univeesi ia; 'oku fakafalala 'a e tu'u 'ana 'i hono fakahoko ma'u 'o e finangalo faka'Otua.

Ko hono fakata'e'aonga'i 'eni 'a e tui faka "Teisimi (Theism)", koe filosofia 'oku ne ako'i na'e fakatupu 'e he 'Otua 'a mamani kene pule'i pe ia pea tuku ange kene fa'ufa'u mamalie (tupu mo liliu mamalie) ta'e toe kau mai IA ai. 'Oku fakata'e'aonga'i 'e he Tohitapu ia 'a e fa'ahinga mahalo fakapoto ko 'eni. Kae'uma'a foki , 'oku 'ikai 'i loto 'a e 'Otua ia 'i he fakatupu, 'o fakatupu ma'u ia 'o hange koe ngaahi mahalo hala ko ia 'a o e "Penitisimi (Pantheism)" ('oku tatau pe 'a e 'Otua moe 'univeesi) pe "Penenitisimi (Panentheism)" (koe nofo'i 'e he 'Otua 'a e 'univeesi 'o hange pe ko hano sino 'o'Ona).

'Oku 'ikai fakafalala 'a e 'Otua ia 'i he 'univeesi 'i ha fa'ahinga founga.'Oku Ne mavahe mei he 'univeesi. Na'a Ne 'iai pea 'e 'iai ma'u, tau'ataina ia mei ai. 'Oku fakafalala 'a e 'univeesi ia 'i he 'Otua, 'oku 'ikai fakafalala 'a e 'Otua he 'univeesi.

1 Kolinito 8:6, Ngaue 17:28 - 'Oku fakamatala'i fefe 'e Paula 'a e fekainga'aki ko ia pea mo Sisu?

'Oku tau fakafalala kitautolu 'i he malohi tauhi 'o e 'Otua, 'i he momeniti ki he momeniti, 'aho ki 'aho. Koe'uhi ko 'Ene 'ofa 'oku tau 'i heni ma'u ai pea tau lava ai 'o fakahoko mo fa'u 'a e fekainga'aki. 'Oku mo'oni 'eni ia 'i ha founga makehe kiate kinautolu ko ia kuo tukupa 'enau mo'ui ki he 'Otua pea 'oku nau "'ia Kalaisi" 'o hange ko hono fakamatala'i 'e Paula (II Kolinito 5:17, Efeso 2:10: tokanga'i e ngaahi lave ki he Fakatupu 'i he ngaahi potutohi ko 'eni).

Ka neongo ia, 'oku toe mo'oni pe foki na'a mo kinatutolu ko ia 'oku nau fakatale'i 'a e fakamo'ui, 'oku fakafalala mo 'enau mo'ui 'i he malohi tauhi ko ia 'a e 'Otua. Na'e 'ai mahuhuhuhu 'aupito 'e Taniela 'a e poini ko 'eni kia Tu'i Pelesasa 'i he taimi na'a ne pehe ange ai "Pea koe 'Otua 'a ia 'oku 'i Hono nima 'a ho'o manava, pea 'oku 'o'Ona ho ngaahi hala kotoa pe, na'e 'ikai teke fakamaloo'i (Taniela 5:23)

Katoa e ngaahi me'a ko 'eni 'i he 'atamai, 'e mahino fefe kiate kitautolu 'a e sino'i mo'oni ko ia 'o e loto tau'ataina moe fili tau'ataina? Koe ha 'oku mahu'inga 'aupito ai 'a e ngaahi 'elemeniti ko 'eni 'o 'etau 'i heni ki he me'a kotoa ko ia 'oku tau tui kiai?

No comments:

Post a Comment